ORTAK VELAYET ARTIK MÜMKÜN MÜ?
Boşanma davalarında; çocuğun velayetinin eşlerden sadece birisine verilmesi diğer eş ile çocuk arasında şahsi münasebet tesis edilmesi ile süre uygulama ne kadar tatminkar?
Çoğunlukla çocuk kadına verilmekte. Çocuğun geleceği ile ilgili tüm kararları vermekte tek karar verme yetkisinin sadece kadında olması çocuğun menfaatlerine uygun mudur?
İşte bu sorular ORTAK VELAYET kavramını gündeme getirmektedir.
Ortak velayetle ilgili henüz bir içtihat oluşmuş değil.
Ancak özellikle son günlerde Yargıtay 2. Hukuk Dairesi Başkanı Sayın Ömer Uğur Gençcan'ın açıklamaları çok önemli.
Ömer Uğur Gençcan'ın ORTAK VELAYET ARTIK MÜMKÜN görüşünün gerekçelerini şu şekilde açıklamış;
"GEREKÇE
1- Türkiye Cumhuriyeti adına 14 Mart 1985 tarihinde imzalanan “11 No’lu Protokol ile Değişik İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşme’ye Ek 7 No’lu Protokol”ün onaylanması 25 Mart 2016 Tarihli ve 29664 Sayılı Resmî Gazete'de yayınlanan 6684 sayılı kanunla uygun bulunmuştur.
2- Ek 7 No’lu Protokol”ün 5. maddesi hükmüne göre
"Eşler evliliğin SONA ERMESİ durumunda, ÇOCUKLARI ile ilişkilerinde medeni haklar ve sorumluluklardan EŞİT ŞEKİLDE yararlanırlar."
3- Çocuğun GÜVENLİĞİNE ve ÜSTÜN YARARINA AYKIRI olduğuna dair dava dosyasında yeterli OLGU ve DELİL bulunmadığı anlaşıldığı takdirde velayetin ana ve babaya ORTAK VERİLMESİ artık mümkündür.
Ömer Uğur GENÇCAN
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi Başkanı
NOT:
1- Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası andlaşmalar "KANUN" hükmündedir. Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kanunların aynı konuda FARKLI HÜKÜMLER içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası "ANDLAŞMA" hükümlerine göre karar verilmesi ZORUNLUDUR. (TCA m. 90)
2- 6684 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesi ile ORTAK VELAYETİ engelleyen 4721 sayılı Kanun hükümleri ÖRTÜLÜ OLARAK ortadan kaldırılmıştır.
3- Bu yorum TARAFIMA ait olup Yargıtay'a kanunun yürürlüğünden sonra intikal eden bir çekişme bulunmadığından EMSAL KARAR henüz yoktur.
4- Toplumda kanayan bir yaraya ÇÖZÜM getiren TBMM üyelerine teşekkür ederim
5- Ortak velayet hükümlerini uygulayacak olan AİLE MAHKEMELERİNDEN ve BÖLGE ADLİYE MAHKEMELERİNDEN gelen çok miktarda soruya yanıt olarak KİŞİSEL GÖRÜŞÜMÜ ifade ediyorum.
6- Kuşkusuz ki TÜRK MAHKEMELERİ düşüncem ile bağlı olmayıp farklı uygulama yapmakta BAĞIMSIZDIRLAR."
Biz de sayın Ömer Uğur Gençcan ile aynı görüşteyiz. Mevzuatımıza giren 6684 sayılı kanunla uygun bulunan Ek 7 no lu protokolün 5. maddesi gereği artık ORTAK VELAYET uygulanabilir hale gelmiştir. Bu aynı zamanda önemli bir boşluğu ve ihtiyacı dolduracak bir düzenlemedir.
ORTAK velayetin nasıl uygulanacağına dair ilkeleri de Yine Yargıtay 2. hukuk Daire Başkanı sayın GENÇCAN çok detaylı şekilde açıklamıştır. Şöyle ki;
1- Evliliğin boşanmayla sonlanması halinde ortak velayet ASIL olup velayetin eşlerden birine verilmesi İSTİSNA olandır.
2- Ortak velayet GÖNÜLLÜLÜK esasına dayalıdır. Velayetin eşlerden BİRİNE VERİLMESİ istemi varsa çekişmelere neden olacağı için ortak velayet düzenlemesi yapılmamalıdır.
3- Aile mahkemesince ortak velayet konusunda idrak çağındaki çocuğun GÖRÜŞÜ alınmalı gerekirse uzman görüşüne başvurulmalıdır.
4- Çocuğun giderlerine taraflar kural olarak eşit şekilde katılırlar. Talep halinde her bir eşin yapacağı katkı miktarı mahkemece belirlenir.
5- Kişisel ilişki konusunda tarafların ve idrak çağındaki çocuğun görüşü alınıp gerekiyorsa uzman görüşü de alınarak bir karar verilmelidir.
6- Tarafların ortak velayet talebi çocuğun güvenliği ve üstün yararına AYKIRI ise velayet eşlerden birine verilmeli, her ikisi de elverişli değilse vasi atanması için vesayet makamına ihbarda bulunulmalıdır.
